Nauka dla Społeczeństwa

28.04.2024
PL EN
14.02.2024 aktualizacja 14.02.2024

Kamienna ściana z dna Bałtyku może być najstarszą megastrukturą w Europie

Fot. Adobe Stock Fot. Adobe Stock

Niemieccy naukowcy odkryli na dnie Morza Bałtyckiego konstrukcję z epoki kamienia, która z dużym prawdopodobieństwem może być najstarszą megastrukturą zbudowaną przez człowieka w Europie - informuje czasopismo „PNAS”.

Kamienna konstrukcja, która kiedyś prawdopodobnie górowała nad nieistniejącym już jeziorem, ciągnie się na prawie kilometr wzdłuż wybrzeży Niemiec i ma formę ściany.

Badacze dostrzegli ją całkowicie przypadkowo - w trakcie monitorowania wód Zatoki Meklemburskiej ze statku badawczego podczas studenckiego rejsu naukowo-edukacyjnego.

Bliższe oględziny zanurzonej ściany, którą nazwano Blinkerwall, ujawniły, że składa się ona z około 1400 mniejszych kamieni i 300 większych głazów. Co ciekawe, te ostatnie są tak ciężkie, że nawet grupa ludzi nie jest w stanie ich poruszyć.

Odkrywcy z Leibniz Institute for Baltic Sea Research określają to znalezisko mianem „niezwykle ekscytującego”. Podkreślają, że konstrukcja pochodzi z epoki kamienia i wybudowano ją ponad 10 tysięcy lat temu. Przez większość czasu pozostawała zatopiona pod wodami Bałtyku.

„Konstrukcje z epoki kamienia mogą zapewnić unikalny wgląd w kultury późnego glacjału i mezolitu wokół Morza Bałtyckiego - piszą badacze w swojej publikacji (https://doi.org/10.1073/pnas.2312008121). - Jednak niezwykle rzadko zdarza się, aby tego typu struktury przetrwały do naszych czasów na gęsto zaludnionym subkontynencie środkowoeuropejskim. Ta zachowała się pod wodą w zachodnim Bałtyku”.

Analizy naukowców sugerują, że struktura została zbudowana przez grupy łowiecko-zbierackie żyjące na tych terenach. Prawdopodobnie postawiono ją nad brzegiem jeziora lub bagna. Po około 1500 latach istnienia zalały ją słone wody morskie, dzięki którym w doskonałym stanie przetrwała na dnie (21 metrów pod powierzchnią) do dnia dzisiejszego.

Choć przeznaczenie muru jest trudne do określenia i udowodnienia, specjaliści podejrzewają, że mógł służyć do wspomagania myśliwych podczas polowań na stada reniferów.

„Uciekające zwierzęta były zmuszone podążać wzdłuż takich konstrukcji, nie próbując przez nie przeskakiwać – wyjaśnia w wywiadzie dla "The Guardian" dr Jacob Geersen, główny autor publikacji. - Tworzyło się 'wąskie gardło' między taką ścianą a np. brzegiem jeziora lub drugą podobną strukturą”.

Jego zdaniem możliwe jest więc to, że druga ściana nadal pozostaje zakopana w osadach dna morskiego.

Z uwagi na konstrukcję i rozmiar muru, którego długość wynosi dokładnie 971 metry, a wysokość 1 mer, Geersen i jego współpracownicy wykluczają, aby mógł on powstać w wyniku jakichkolwiek naturalnych procesów, np. tsunami czy poruszającego się lodowca.

Łączną masę konstrukcji naukowcy szacują na 142 tony.

„Wszystko to stawia Blinkerwall w gronie najstarszych znanych przykładów architektury myśliwskiej na świecie i potencjalnie czyni go najstarszą megastrukturą wzniesioną przez człowieka w Europie” – stwierdzają naukowcy.

Teraz badacze zamierzają ponownie odwiedzić miejsce znaleziska, aby zrekonstruować starożytny krajobraz i poszukać kości zwierzęcych lub ludzkich, pocisków używanych podczas polowań i innych artefaktów, które mogą być zakopane w osadach wokół ściany.(PAP)

Katarzyna Czechowicz

kap/ bar/

Przed dodaniem komentarza prosimy o zapoznanie z Regulaminem forum serwisu Nauka w Polsce.

Copyright © Fundacja PAP 2024