Prawie 100 gatunków jerzyków jest praktycznie całkowicie przystosowanych do życia w powietrzu – potrafią tam nie tylko jeść, ale i spać. To konkluzja z badań naukowców ze szwedzkiego Uniwersytetu w Lund, którzy zaobserwowali, że niektóre osobniki jerzyka bladego nie lądowały przez ponad trzy miesiące.
"Jedzą i śpią, będąc w powietrzu. To coś, co naukowcy podejrzewali od lat 50. ubiegłego wieku, a teraz wiemy, że to prawda” - powiedział prof. Anders Hedenström z wydziału biologii szwedzkiej uczelni. Trzy lata temu ta sama grupa badawcza zaobserwowała, że wśród jerzyków zwyczajnych (Apus apus) były osobniki, które żyły w przestrzeni powietrznej nawet przez dziesięć kolejnych miesięcy bez lądowania – co stanowiło światowy rekord. Inny zespół wykazał, że również jerzyki alpejskie w dużej mierze żyją, latając.
W ramach najnowszego badania naukowcy śledzili cztery osobniki jerzyka bladego (Apus pallidus). Wyniki pokazały, że ptaki potrafią unosić się w powietrzu bez potrzeby lądowania od dwóch do trzech i pół miesiąca. Badacze posłużyli się niewielkimi rejestratorami, które zapisywały aktywność ptaków co pięć minut, a ich lokalizację raz w miesiącu. Dzięki tej metodzie mogli upewnić się, że ptaki żyją miesiącami w powietrzu w czasie zimy, czyli okresie, który spędzają w Afryce Zachodniej po sezonie godowym we Włoszech.
„Lądują, kiedy się rozmnażają, w innym przypadku żyją w powietrzu. Jedzą owady podczas lotu, a kiedy osiągną dużą wysokość i zaczynają szybować, tak naprawdę są w stanie na krótko zasnąć” - wyjaśnił Anders Hedenström.
Sezon godowy decyduje o tym, dlaczego jerzyki blade nie mogą latać tak wiele miesięcy z rzędu, jak jerzyki zwyczajne, np. 10 miesięcy. Te pierwsze ptaki składają jaja dwa razy w jednym sezonie, natomiast jerzyki zwyczajne tylko raz.
„Nie ma jednak znaczenia, czy gatunek spędza trzy czy dziesięć miesięcy w powietrzu. Oba są przystosowane do życia w takim środowisku, są stworzone do tego, aby latać z maksymalną wydajnością energetyczną, bez względu na to, czy machają skrzydłami, czy szybują – uważa badacz. - Zawsze się uważało, że lot jest najbardziej kosztowną energetycznie aktywnością ptaków. Wyliczyłem jednak, że słowiki, które wcale nie spędzają tyle czasu w przestrzeni powietrznej, wydatkują na niego tyle samo energii co jerzyki blade, żyjące w powietrzu prawie cały czas”.
Jerzyki mają wysoką przeżywalność w porównaniu z innymi ptakami. Naukowcy wierzą, że to właśnie dlatego, że tyle latają i drapieżniki nie mogą ich zaskoczyć na ziemi czy w gnieździe. Co więcej, ponieważ nie spędzają dużo czasu na powierzchni ziemi, nie imają się ich pasożyty. (PAP)
mrt/ ekr/
