O czym śnił Kepler w Żaganiu?

W 374. rocznicę śmierci Jana Keplera, 15 listopada, ukaże się polski przekład jego opowieści o podróży na Księżyc - informuje dr Jarosław Włodarczyk z Instytutu Historii Nauki PAN. http://www.ihnpan.waw.pl \"Sen\" to ostatnie dzieło niemieckiego astronoma i matematyka, które ukończył i wydrukował w Polsce, w Żaganiu.

Z łacińskiego oryginału \"Sen\" przełożyli Dorota Sutkowska oraz dr Włodarczyk, który napisał również wstęp i komentarz do tego dzieła. Ułatwiają one wejście w ziemski i księżycowy świat Keplera. Książka ukazuje się nakładem Wydawnictwa Naukowego Scholar.

PIERWSZA POWIEŚĆ FANTASTYCZNONAUKOWA

Jak zauważa dr Włodarczyk, rzadko się przypomina, iż jeden z największych uczonych, Jan Kepler, ostatnie lata swego życia spędził w Żaganiu. W mieście tym zakończył pisanie \"Snu\", czyli wydanego pośmiertnie dzieła poświęconego astronomii księżycowej. Tam też, wraz z zięciem z pobliskiego Lubania, Jakobem Bartschem, \"Sen\" wydrukował.

Książkę tę uważa się za pierwszą powieść fantastycznonaukową w ścisłym znaczeniu tego słowa. Opisuje ona podróż na Srebrny Glob w sposób zgodny ze stanem wiedzy naukowej w XVII w., i prawdopodobny, świat mieszkańców Księżyca - podkreśla dr Włodarczyk.

\"To, o czym pisał wówczas Kepler, jest bardzo odkrywcze. Gdyby ktoś chciał dzisiaj napisać artykuł popularnonaukowy na temat +jak wygląda niebo z Księżyca, oglądane na przykład przez astronautę+, ma gotową ściągę\" - opowiada ekspert.

\"Kepler opisał to bardzo precyzyjnie, ponieważ teoria ruchów ciał niebieskich była mu dokładnie znana i do dziś nie uległa zasadniczym zmianom. Znano też odległości między Ziemią, a Księżycem. Część książki, poświęcona astronomii księżycowej, jest absolutnie aktualna\" - podkreśla astronom.

TRAKTAT O NARODZINACH FIZYKI KOSMOSU

\"Sen\" jest również traktatem, ukazującym narodziny nowożytnej fizyki kosmosu, a także zbiorem osobistych wspomnień astronoma. Dotyczą one m.in. procesu matki, oskarżonej o uprawianie czarów, zawartych w jego 223 uwagach do tekstu głównego.

Książka zawiera też obszerną relację o wczesnych teleskopowych obserwacjach powierzchni Księżyca.

Zmarły niedawno wybitny historyk astronomii renesansowej, prof. Jerzy Dobrzycki, zaliczył \"Sen\" do najbardziej interesujących dzieł Keplera.

Warto przy tym pamiętać, że odkrycia Keplera zrewolucjonizowały nasze poglądy na naturę Wszechświata.

Do jego dokonań zalicza się odkrycie eliptycznego kształtu orbit planetarnych oraz związku między odległościami i okresami obiegu planet. Wynalazł też lunetę zbudowaną z dwóch soczewek skupiających.

* * *

Z okazji ukazania się polskiego przekładu \"Snu\" odbędą się 15 listopada - w Żaganiu i Zielonej Górze - rocznicowe imprezy, zorganizowane przez władze miejskie i Uniwersytet Zielonogórski.

PAP - Nauka w Polsce, Anna Zdolińska

10 listopada 2004