Milion złotych na zbadanie przedpaństwowych społeczności Polski
Szeroko zakrojonemu i interdyscyplinarnemu projektowi badawczemu<strong> "Okres Wędrówek Ludów w dorzeczu Odry i Wisły",</strong> kierowanemu przez prof. Aleksandra Bursche z Instytutu Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego, Narodowe Centrum Nauki przyznało grant badawczy w wysokości 1 ml 86 tys. zł. w ramach konkursu dla doświadczonych naukowców.
"Podstawowym rezultatem projektu będzie syntetyczne i wieloaspektowe ujęcie przemian, jakie nastąpiły w tym czasie w dorzeczu Odry i Wisły. Mój zespół zajmie się wieloma zagadnieniami, poczynając od przyrodniczych poprzez osadnicze, kulturowe czy etniczne, po demograficzne i społeczne" - wyjaśnia prof. Aleksander Bursche.
Zdaniem laureata konkursu opracowanie tej problematyki jest oczekiwane przez naukę zachodnioeuropejską, gdyż zjawiska, jakie rozegrały się w okresie wędrówek ludów na terenie Europy Środkowej, wywarły istotny wpływ na procesy, jakie legły u podstaw kształtowania się pierwszych państwowości na południu i zachodzie kontynentu. Dodaje, że nie zostały one wcześniej dostatecznie rozpoznane, ze względu na dominujący w nauce czasów komunistycznych paradygmat o obecności od czasów przedhistorycznych, na obszarach ziem polskich i terenów sąsiednich, społeczności słowiańskich, niemający w istocie podstaw źródłowych.
"Projekt bez wątpienia dotyczy pionierskich badań naukowych, gdyż studia ukierunkowane na ten okres na omawianym obszarze, podejmowane przez szeroki krąg dyscyplin historycznych, antropologicznych i paleobotanicznych, nie były do tej pory realizowane. Zapełnimy istotną lukę" - przekonuje prof. Bursche.
Zespół postawił przed sobą ambitne zadania. Wśród podstawowych pytań badawczych znalazły się następujące zagadnienia: co było przyczyną gwałtownego wyludnienia analizowanych obszarów? Czy spowodowały je czynniki zewnętrzne o charakterze politycznym prowadzące do daleko idących przemian demograficznych? Czy istotniejszą rolę odgrywała możliwość osadnictwa na atrakcyjnych obszarach południowej i zachodniej Europy? W jaki sposób przebiegały te zjawiska w przestrzeni i czasie? Naukowcy zastanowią się również, czy na postrzeganie opisywanych procesów może mieć wpływ niedostateczny stan badań.
"Jednym z niewyjaśnionych zagadnień naukowo-badawczych związanych z przeszłością Europy Środkowej jest zrozumienie procesów kulturowych, społecznych, demograficznych i tych przebiegających w środowisku naturalnym w okresie wędrówek ludów. Obszar ten ma kluczowe znaczenie dla analizy ruchów ludnościowych na szerokich połaciach Europy. Z tych terenów wywodzili się Goci i Wandalowie, odgrywających podstawową rolę w upadku Cesarstwa Zachodniorzymskiego i tworzeniu na jego gruzach pierwszych państwowości" - mówi prof. Bursche.
Oprócz analiz gabinetowych, archeolodzy przeprowadzą wykopaliska na trzech stanowiskach na Pomorzu Zachodnim (osada w Suchaniu i miejsce odkrycia skarbu w Karsiborze) i na obszarze Jury Krakowsko-Częstochowskiej (jaskinia w Kostkowicach). Mają one prowadzić do rozpoznania kontekstu kulturowego i paleoekologicznego, chronologii i funkcji tych stanowisk na tle pozostałego osadnictwa na terenach Pomorza i Jury.
Istotne będą też analizy środowiskowe. Naukowcy pobiorą profile palinologiczne (próbki pyłków roślin) z osadów jeziornych, pochodzących z dorzecza Odry i Wisły. Będzie to punkt wyjścia do przeprowadzenia analiz środowiska przyrodniczego, stopnia jego destrukcji i regeneracji, a zarazem badań paleodemograficznych. W ten sposób naukowcy określają skalę zaludnienia w czasach między starożytnością a wczesnym średniowieczem.
Integralną częścią projektu będzie szeroko zakrojona kampania popularyzatorska, prezentująca wyniki prac badawczych szerokiej publiczności z wykorzystaniem tradycyjnych mediów (publikacje w czasopismach, wystawy) i, przede wszystkim, internetu.
PAP - Nauka w Polsce, Szymon Zdziebłowski
agt/bsz
Przed dodaniem komentarza prosimy o zapoznanie z Regulaminem forum serwisu Nauka w Polsce.
