Zapis kopalny pierwszego polskiego tsunami odkryli polscy geolodzy
Nowy gatunek odkrytej pra-ważki w polskim kamieniołomie, fot. A. Kin
<strong>Ślady pierwszego rozpoznanego na obecnych terenach Polski tsunami odkryli geolodzy w kamieniołomie w woj. łódzkim. Niezwykłemu znalezisku towarzyszyło odkrycie nieznanych gatunków zwierząt kopalnych </strong>– poinformowali PAP dr Adrian Kin i dr Błażej Błażejowski. Odkrycie horyzontu z licznymi i unikatowo zachowanymi skamieniałościami w polskim kamieniołomie geolodzy przyrównują do tych znanych z bawarskiego Solnhofen, jednego z najsłynniejszych stanowisk tego typu na świecie, ze względu na bogactwo obecnych wśród skamieniałości gatunków zwierząt i roślin sprzed 150 mln lat.
Doskonale zachowane warstwy w kamieniołomie z okolic Opoczna, w których zachowały się liczne kopalne gatunki, są o 2 mln lat młodsze od tych z Solnhofen. Dzięki temu geolodzy i ewolucjoniści mogą przyjrzeć się prędkości zmian w obrębie gatunków i kierunkom ich ewolucji.
"Zapis geologiczny pierwszego polskiego tsunami znanego z młodszego mezozoiku jest oczywisty – wyjaśniają dr Kin i dr Błażejowski. - Składa się z warstwy o miąższości do 80 cm, zbudowanej z okruchów skał podłoża zlepionych wtórnie spoiwem węglanowym – tzw. tsunamitu. Jest to również pierwszy znany na świecie zapis kopalny tsunami z osadów płytkowodnych – olbrzymie fale wlały się na obszar płytkiej i rozległej laguny, powodując gigantyczne spustoszenie".
Jak dodają naukowcy, wielkie fale tsunami pozostawiły po sobie trwały ślad, odczytany współcześnie podczas szczegółowych badań sedymentologicznych i geochemicznych, które w przypadku kamieniołomu spod Opoczna zapoczątkował zmarły w zeszłym roku wybitny polski geochemik oraz członek zespołu badawczego kierowanego przez dr. Kina – prof. dr hab. Michał Gruszczyński.
Nie mniej istotne dla polskiej nauki jest odkrycie w tym kamieniołowmie szeregu nowych gatunków, m.in. skrzypłoczy, pierwszego znanego z Polski skrzydła ważki jurajskiej, skamieniałości morskiego gada czy szczątków (w postaci zęba i kości) pierwszego znalezionego na terenie Polski pterozaura, czyli latającego gada.
Dotychczasowe wyniki prac międzynarodowego zespołu geologów i ewolucjonistów w kamieniołomie z okolic Tomaszowa Mazowieckiego opracowano w artykule, który dostępny jest online na stronie prestiżowego periodyku naukowego "Lethaia" oraz informacyjnego czasopisma geologicznego "Geology Today".
Odkrywcy – dr Adrian Kin jest prezesem Stowarzyszenia Przyjaciół Nauk o Ziemi „Phacops” (www.phacops.pl), natomiast dr Błażej Błażejowski jest pracownikiem Instytutu Paleobiologii PAN w Warszawie.
PAP - Nauka w Polsce, Szymon Zdziebłowski
zan/ tot/
Przed dodaniem komentarza prosimy o zapoznanie z Regulaminem forum serwisu Nauka w Polsce.
