Przyrodnicy policzą nietoperze w międzyrzeckich podziemiach

Umocniony Łuk Odry i Warty to system umocnień stworzony przez Niemców w latach 30. i 40. XX wieku dla ochrony wschodniej granicy. Łączną długość podziemnych korytarzy szacuje się nawet na około 35 km. Liczenie nietoperzy zimujących w podziemiach odbywa się już po raz 12. Co roku organizowane jest w pierwszej połowie stycznia.

W czasie ubiegłorocznego liczenia w podziemiach odnotowano łącznie zimowanie ponad 35 tys. nietoperzy, należących do 8 gatunków - było to o 8 tys. więcej niż w 2011 roku. Przypomniała o tym w przesłanym PAP komunikacie rzecznik Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu, Małgorzata Wanke-Jakubowska.

Ubiegłoroczny wzrost liczebności nietoperzy był wyjątkiem, w latach wcześniejszych chiropterolodzy - naukowcy zajmujący się badaniem nietoperzy - alarmowali, że nietoperzy jest coraz mniej. Tegoroczne liczenie da odpowiedź na pytanie, czy tendencja wzrostu liczebności zostanie utrzymana, czy też nastąpi spadek liczebności tych chronionych ssaków.

W 2012 roku największy wzrost liczebności - o ponad 5 tys. osobników - odnotowano dla populacji nocka dużego (Myotis myotis). Wieloletnie badania prowadzone wspólnie z chiropterologami z Niemiec wykazały, że nietoperze przylatują do podziemi na obszarze Natura 2000 "Nietoperek" z ogromnego obszaru Nizin Środkowoeuropejskich. Maksymalne długości przelotów nietoperzy osiągają 260 km, co świadczy o dużym znaczeniu podziemi dla zimowania tych ssaków. "Z tego powodu ich ochrona na obszarze Natura 2000 +Nietoperek+ ma międzynarodowe znaczenie, a jej skuteczność wpływa na liczebność nietoperzy na dużym obszarze Europy Środkowej" - skomentowała rzecznik UP.

Liczenie w bieżącym roku pozwoli stwierdzić, czy nocki duże rozmnażające się w Niemczech nadal będą przenosiły się na zimowanie do Polski, do podziemi obszaru Natura 2000 "Nietoperek", o czym świadczy ich wzrost liczebności w ubiegłym roku.

W tym roku po raz pierwszy chiropterolodzy przyjrzą się występowaniu kuny leśnej i kuny domowej w międzyrzeckich podziemiach. Interesuje ich, jaki jest wpływ drapieżnictwa kun na zimujące populacje nietoperzy. Ta część badań to wspólny irlandzko-polski projekt badawczy rozpoczęty w tym roku, w którym biorą udział doktoranci i magistranci z Waterford Institute of Technology i UP we Wrocławiu. W każdej z 9 grup liczących nietoperze będzie jedna dodatkowa osoba, której zadaniem będzie szukanie pod ziemią śladów bytowania kun oraz zebranie próbek ich odchodów. Na odchodach przeprowadzone będą w Irlandii badania DNA. Wyniki analiz umożliwią poznanie genetycznej struktury populacji tych drapieżników w międzyrzeckich podziemiach.

W najbliższym liczeniu weźmie udział 46 naukowców z zagranicy: Brytyjczycy, przyrodnicy z Irlandii, Niemiec, Holandii, Belgii, Czech i z Malty. Polskę reprezentować będzie 35 badaczy - najliczniejszą grupę będą stanowili chiropterolodzy z Wrocławia (z Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu i Uniwersytetu Wrocławskiego) oraz z Gdańska (Uniwersytet Gdański). Przyjadą też chiropterolodzy z Warszawy (Instytut Badawczy Leśnictwa) i Polskiego Towarzystwa Ochrony Przyrody „Salamandra” z Poznania. W liczeniu wezmą też udział ratownicy medyczni, którzy czuwać będą nad bezpieczeństwem uczestników liczenia.

Podczas liczenia w 2011 roku stwierdzono łącznie 204 nietoperze zabite przez wandali, którzy nielegalnie dostali się do podziemi przez zniszczone kraty. Dopiero jesienią 2011 roku śledztwo w tej bulwersującej sprawie zostało umorzone, sprawców nie wykryto.

Akcję liczenia nietoperzy poprzedzi spotkanie organizacyjne w piątek, 11 stycznia, o godz. 19 w Wysokiej w „Gościńcu na Półwyspie”. Odbędzie się tam prezentacja multimedialna w języku angielskim dr. Tomasza Kokurewicza z UP we Wrocławiu, który od 1999 r. jest koordynatorem liczenia. Ustalony będzie też skład grup liczących oraz przedstawione będą wyniki monitoringu liczebności nietoperzy w latach 1999–2011.

Tegoroczna akcja liczenia nietoperzy odbędzie się 12 stycznia od godz. 5 do 16.

PAP - Nauka w Polsce

lt/ agt/