Resort nauki pracuje m.in. nad zmianami kilku ustaw

Założenia do projektu nowelizacji ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym oraz niektórych innych ustaw 21 maja przyjął rząd.

W ramach proponowanych regulacji, osoby, które wiedzę i umiejętności zdobywały poza uczelnią - a więc np. podczas szkoleń czy praktyki zawodowej, efekty swojej edukacji będą mogły potwierdzić na uczelniach. Rząd chce też m.in. zróżnicować uczelnie na akademickie i zawodowe. Inną ze zmian ma być to, że prace dyplomowe – przed obroną – będą musiały być sprawdzone z wykorzystaniem programu antyplagiatowego, a po obronie - trafią do ogólnopolskiego repozytorium. Sprawniejsze ma być też postępowanie dyscyplinarne wobec wykładowców naruszających prawo.

Resort nauki pracuje także nad zmianą ustawy o zasadach finansowania nauki oraz niektórych innych ustaw. Założenia zmian zostały przyjęte przez Radę Ministrów 16 kwietnia.

Projekt zakłada m.in., że preferencyjne finansowanie będzie zapewnione przedsięwzięciom o kluczowym znaczeniu dla rozwoju polskiej nauki. Mniej pieniędzy przeznaczanych będzie za to dla najsłabszych instytucji naukowych - tych, które uzyskały najniższą kategorię naukową. Jednocześnie mają być ułatwione procedury konsolidacji i restrukturyzacji najsłabiej radzących sobie instytucji. Proponowane przez rząd zmiany przepisów umożliwiłyby też dofinansowanie działalności statutowej zupełnie nowych jednostek naukowych tworzonych przez zespoły o dużym dorobku naukowym.

12 marca tego roku rząd przyjął z kolei projekt założeń ustawy o ochronie zwierząt wykorzystywanych do celów naukowych. Nowe przepisy, nad którymi pracuje teraz MNiSW, mają dostosować polskie prawo do dyrektywy Unii Europejskiej w sprawie ochrony zwierząt wykorzystywanych do celów naukowych. Dyrektywa ta zobowiązuje członków UE do ograniczenia doświadczeń na zwierzętach, zastąpienia ich we wszelkich możliwych przypadkach metodami alternatywnymi i poprawy dobrostanu zwierząt laboratoryjnych – m.in. warunków ich hodowli, transportu, metod badawczych. Ponadto, w stosunku do obecnych przepisów, lista zwierząt objętych ochroną powiększy się o głowonogi oraz formy larwalne i embrionalne zwierząt kręgowych.

Resort nauki planuje też zmiany w ustawie o języku polskim. Projektowana nowelizacja zakłada poszerzenie dostępności do egzaminów certyfikatowych, które poświadczają znajomość języka polskiego jako obcego. Egzaminy takie będą mogły przeprowadzać - po spełnieniu określonych warunków - uczelnie krajowe i zagraniczne, szkoły językowe czy instytuty polskie za granicą. Rozwiązana ma być za to Państwowa Komisja Poświadczania Znajomości Języka Polskiego jako Obcego, która do tej pory za takie egzaminy była odpowiedzialna. Zwiększy się też liczba poziomów certyfikacji języka polskiego (zamiast trzech - będzie sześć poziomów dla dorosłych oraz trzy poziomy dla osób młodszych). Uzgodnienia międzyresortowe projektu zmian tej ustawy trwały do 9 maja, a 25 maja zakończyły się konsultacje społeczne.

Jak poinformował PAP rzecznik MNiSW Kamil Melcer, ministerstwo aktywnie uczestniczy także w procesie legislacyjnym dotyczącym ustawy Prawo zamówień publicznych. W ramach konsultacji międzyresortowych ministerstwo przekazało Urzędowi Zamówień Publicznych pewne propozycje zmian w ustawie. Główna zmiana proponowana przez resort nauki dotyczy podniesienia progu, od którego instytucje naukowe i uczelnie muszą ogłaszać przetargi - z obecnych 14 tys. do 130 tys. euro. Projekt zmian w Prawie zamówień publicznych jest teraz przedmiotem prac Komitetu Stałego Rady Ministrów.

Resort nauki pracuje też nad realizacją założeń „Pakietu dla innowacji”, obejmującego m.in.: możliwość przekazywania 1 proc. podatku CIT na rzecz najlepszych jednostek naukowych czy tzw. uwłaszczenie naukowców, czyli zrównanie praw majątkowych z prawami autorskimi. Propozycje dotyczące przepisów podatkowych zostały już zapisane m.in. w projekcie ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Melcer dodał, że w ramach uzgodnień międzyresortowych i konsultacji społecznych w ministerstwie nauki prowadzone są również prace nad Programem Zintegrowanej Informatyzacji Państwa (PZIP), opracowywanym przez Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. W dokumencie - ma on zostać przyjęty w drodze uchwały przez Radę Ministrów - przedstawione będą m.in. cele, priorytety i kierunki działań zmierzających do informatyzacji państwa, źródła finansowania oraz realizacja poszczególnych przedsięwzięć. Obecnie trwają końcowe prace nad PZIP.

Poza tym MNiSW pracuje nad aktualizacją Polskiej Mapy Drogowej Infrastruktury Badawczej. Dokument - przyjęty przez MNiSW w lutym 2011 r. - grupuje 33 projekty infrastruktury badawczej, które są najważniejsze z punktu widzenia rozwoju nauki w Polsce. Zaktualizowana mapa ma zostać upubliczniona pod koniec czerwca.

W ministerstwie trwa też ocena działalności naukowej lub badawczo–rozwojowej ponad 960 jednostek naukowych. Po raz pierwszy odbywa się ona w oparciu o nowe kryteria, opracowane przez Komitet Ewaluacji Jednostek Naukowych. Termin zakończenia tego postępowania to koniec września tego roku.

W MNiSW odbywają się również konsultacje dotyczące programów operacyjnych na lata 2014-2020: Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój (POWER) - finansowanego z Europejskiego Funduszu Społecznego - a także Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój finansowanego z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego.

Dodatkowo prowadzone są prace związane z dalszą rozbudową systemu informacji o szkolnictwie wyższym POL-on. Na razie gromadzi on m.in. informacje o wszystkich kierunkach studiów czy o uprawnieniach jednostek naukowych na uczelniach publicznych i niepublicznych do nadawania stopni naukowych. MNiSW chce, by w ramach systemu powstała jeszcze m.in. Polska Bibliografia Naukowa, z informacjami o dorobku naukowym polskich uczonych oraz system wspierający ochronę praw własności intelektualnej w pracach dyplomowych.

Poza tym resort będzie kontynuować uruchomione już programy. W czerwcu resort nauki ogłosi kolejną edycję tzw. „konkursu na milion”, skierowanego do tych wydziałów i uczelni, które najlepiej wdrażają systemy poprawy jakości kształcenia oraz Krajowe Ramy Kwalifikacji. Ogłoszony zostanie też drugi konkurs na Krajowe Naukowe Ośrodki Wiodące (KNOW), czyli jednostki o największym potencjale naukowym w kraju.

Pod koniec czerwca poznamy zwycięzców I edycji konkursu „Ścieżki Kopernika” dla projektów popularyzujących naukę. Z kolei w ramach programu TOP 500 Innovators na staże w najlepszych uczelniach wyjadą kolejni uczestnicy. Poza tym na przełomie września i października zostanie rozstrzygnięty konkurs w ramach programu „Brokerzy Innowacji” na rzecz komercjalizacji wyników badań naukowych. Z kolei w ramach Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki w tym roku ogłoszony będzie konkurs dotyczący upowszechniania wyników polskich badań humanistycznych w świecie.

PAP - Nauka w Polsce, Ludwika Tomala

lt/ ekr/ agt/ ula/