Archeolodzy zakończyli prace przy kościele św. Jakuba Apostoła w Toruniu

W tym roku archeolodzy skupili się na wykopaliskach w miejscach dotąd nierozpoznanych - przy zakrystii, między kościołem a dawnym klasztorem oraz w pobliżu nieczynnej bramy, prowadzącej na teren kościelny od strony południowo-zachodniej.

„Wykop obok bramy stanowił dla nas swoistą zagadkę, gdyż jeszcze nigdy nie prowadziliśmy badań w tej części założenia. Zależało nam na rozpoznaniu tutejszej stratygrafii, charakteru zachodnich kwater cmentarza oraz ewentualnej drogi, być może pielgrzymiej, prowadzącej do kościoła od strony dawnej miejskiej Bramy św. Jakuba” – tłumaczy prof. Krystyna Sulkowska-Tuszyńska z Instytutu Archeologii UMK, kierownik prac.

Ostatecznie śladów drogi nie zarejestrowano. Potwierdziło się natomiast wskazywane przez niektórych historyków, intensywne użytkowanie tej części założenia począwszy od XIV wieku po koniec XVIII stulecia jako cmentarza.

„Ogółem we wszystkich tegorocznych wykopach odkryliśmy 60 pochówków. Towarzyszyło im mnóstwo nieraz zaskakujących nas przedmiotów. Były to m.in. ślady po średniowiecznych grach – kościane kostka do gry i ostrosłupowy zdobiony pionek. Stanowią one ciekawy przyczynek do wiedzy na temat szeroko pojętego życia codziennego dawnych mieszkańców Nowego Miasta Torunia” – dodaje Cicha.

Inne zasługujące na uwagę artefakty to zachowany niemal w całości średniowieczny kościany grzebień oraz nowożytne binokle pochodzące z przełomu XVIII/XIX wieku.

„Zachował się stelaż obydwu okularów i fragment elementu je łączącego. Jedno ze szkieł było w tak dobrym stanie, iż już po lekkim oczyszczeniu widać jego powiększający charakter” – mówi Cicha.

Archeolodzy przywiązują dużą wagę do odpowiedniego traktowania szczątków ludzkich. Badania, jak co roku, kończył ponowny pochówek kości z wykopalisk zeszłorocznych. Przez ostatni rok były one poddawane analizie antropologicznej przez dr. Jarosława Bednarka z Collegium Mediucm UMK w Bydgoszczy. Teraz powróciły, by ponownie zostać pochowane na tym samym cmentarzu, na którym złożono je przed wiekami.

„Jest to już tradycja tych badań, a dzięki zaangażowaniu w przedsięwzięcie proboszcza parafii jakubowej, ks. Wojciecha Kiedrowicza, wydarzenie zawsze otrzymuje uroczysty charakter” – wyjaśnia Cicha.

W pozostałych wykopach badano elementy architektury. Udało się odsłonić regularny kamienny fundament potężnej przypory–wieżyczki schodowej przy zakrystii oraz fundamenty nowożytnego łącznika – przejścia między kościołem a klasztorem. To stąd współpracujący z misją archeologiczną fizycy pobrali próbki cegieł w celu wykonania pomiarów ich wieku metodą termoluminescencji.

„Próby pobierane są od 2010 roku. Uzyskaliśmy już serię wyników dla różnych partii prezbiterium oraz dla północnego fundamentu klasztoru. Co ciekawe, analizy dotyczą nie tylko samego datowania cegieł, ale także ich składu chemicznego. Pozwala to na łączenie konkretnych grup cegieł w zespoły, na przykład pochodzące z tej samej cegielni” – dodaje Cicha.

Był to już piąty sezon systematycznych wykopalisk prowadzonych przy tej jednej z najstarszych zachowanych do dziś konstrukcji w Toruniu. Kościół św. Jakuba Apostoła to jedna z trzech zachowanych w Toruniu świątyń gotyckich. Jej budowę rozpoczęto w 1309 roku. Świątynia nieprzerwanie od czasów średniowiecza pełni funkcję kościoła parafialnego dla Nowego Miasta Torunia. Prace archeologiczno-architektoniczne zespołu prof. Tuszyńskiej prowadzone są tutaj od roku 2008.

PAP - Nauka w Polsce

szz/ agt/