Ściana nie dla owada

Chrząszcze, karaczany i mrówki, wdrapując się po ścianie budynków czy wędrując szybem wentylacyjnym, będą miały trudniej dzięki zainspirowanym przez naturę powierzchniom, których nic nie chce się trzymać. Wyniki tych badań opisano w "Acta Biomaterialia".

Utrudnienia dla owadów przygotowują prof. Thomas Speck, dr Bettina Prum i dr Holger Bohn oraz członkowie zespołu Plant Biomechanics Group z Uniwersytetu Freiburga. Przebadali oni powierzchnie różnych roślin próbując ustalić, na ile kształt komórek czy obecne tam mikrostruktury wpływają na zdolność owadów do przylegania do powierzchni.

Jednocześnie przeprowadzili eksperymenty na stonce ziemniaczanej, zmuszając ją do wędrówek po rozmaicie zbudowanych częściach roślin i powierzchniach ze sztucznych żywic. Naukowcy mierzyli siły przyczepności odnóży stonki na różnych podłożach i odkryli, że wędrówkom owada sprzyjają powierzchnie zbudowane z komórek nadających im (- oczywiście w skali mikroskopowej) kształt pofalowany, a utrudniają to mikrostruktury zbudowane z drobin wosku lub pokryte kutikulą. Kutikula jest to ochronna warstwa przypominająca poliester, która pokrywa powierzchnię liści.

Stonce najtrudniej było się piąć po powierzchniach pokrytych drobinami kutikuli mających po ok. 0,5 mikrometra wysokości i szerokości, i rozmieszczonych jedna obok drugiej od 0,5 do 1,5 mikrometra. "To idealna powierzchnia zapobiegająca przywieraniu. Owady ześlizgują się z niej o wiele łatwiej, niż ze szkła" - zaznacza Thomas Speck, cytowany przez serwis "Science Daily". Pokrycie z kutikuli zmniejsza powierzchnię kontaktu pomiędzy przylepnymi włoskami na owadzich nóżkach a powierzchnią liścia.

Zdaniem badaczy w przyszłości powierzchni o podobnej budowie można będzie używać w szybach wentylacyjnych i systemach klimatyzacji, gdzie często pojawiają się karaczany. Można też nimi wykładać fasady budynków i ramy okienne, by zapobiegać inwazjom owadów do budynków. (PAP)

zan/ krf/

Fundacja PAP zezwala na bezpłatny przedruk artykułów z Serwisu Nauka w Polsce pod warunkiem mailowego poinformowania nas raz w miesiącu o fakcie korzystania z serwisu oraz podania źródła artykułu. W portalach i serwisach internetowych prosimy o zamieszczenie podlinkowanego adresu: Źródło: naukawpolsce.pl, a w czasopismach adnotacji: Źródło: Serwis Nauka w Polsce - naukawpolsce.pl. Powyższe zezwolenie nie dotyczy: informacji z kategorii "Świat" oraz wszelkich fotografii i materiałów wideo.

Czytaj także

  • Fot. Adobe Stock

    Sztuczna inteligencja wydaje się bardziej moralna od ludzi

  • Fot. Adobe Stock

    W samochodach wdychamy substancje rakotwórcze

newsletter

Zapraszamy do zapisania się do naszego newslettera