Różne zapachy kwiatów jednej rośliny - sygnałem dla ćmy
Żeńskie i męskie kwiaty wydzielają odmienne zapachy, nęcąc owady różnymi korzyściami - oceniają badacze na łamach "Proceedings of the Royal Society B".
Samice ciem z rodzaju Epicephala wolą zapach kwiatów męskich (pręcikowych), co sugeruje, że to właśnie on pobudza je do zbierania pyłku. Samice przenoszą pyłek z męskich kwiatów do żeńskich (słupkowych), w których składają jaja.
Badacze z Uniwersytetu w Kioto przeanalizowali zapach męskich i żeńskich kwiatów i odkryli znaczne różnice w ich składzie chemicznym. Ich zdaniem jest to pierwszy udokumentowany przykład sygnalizowania owadom zapylającym alternatywnych "nagród" poprzez zapach kwiatów.
Dymorfizm płciowy - różnice pomiędzy płciami - są szeroko rozpowszechnione w królestwie zwierząt i przejawiają się np. innym upierzeniem u samców niektórych ptaków.
Znacznie rzadziej zdarza się to u roślin z kwiatami męskimi i żeńskimi, z tego względu, że ten sam owad zapylający musi odwiedzić oba rodzaje kwiatów, aby zapewnić zapylenie rośliny.
Niektóre rośliny z rodziny Phyllanthaceae, występujące w strefie tropikalnej i subtropikalnej, łączy z ćmami najwyraźniej nietypowa więź. "Samica jest przyciągana przez kwiaty męskie, żeby zbierać pyłek, który następnie przenosi na kwiat żeński, co zapewnia roślinie zapylenie. Składając jaja owad zapewnia swojemu potomstwu pożywienie w postaci nasion" - wyjaśniła dr Tomoko Okamoto z japońskiego uniwersytetu.
Dla zlokalizowania roślin ćmy wykorzystują w ciemności jedynie sygnały zapachowe wysyłane przez kwiaty, przy czym każdy gatunek owadów zapyla zaledwie jeden gatunek roślin. "Mają niespotykaną u innych owadów umiejętność przetwarzania bodźców węchowych, które wyzwalają u nich złożone zachowania" - zaznaczyła dr Okamoto.
Badacze pobrali próbki zapachów z kwiatów roślin zapylanych przez ćmy Epicephala i tych niezapylanych przez te owady, a następnie przeanalizowali je używając chromatografii gazowej.
Okazało się, że profile zapachów różniły się między żeńskimi a męskimi kwiatami u roślin zapylanych przez ćmy, natomiast nie obserwowano tego u roślin przez te owady niezapylanych.
Badacze sugerują, że rośliny zapylane przez ćmy wyewoluowały w tym kierunku zupełnie niezależnie. (PAP)
mrt/ ula/
Przed dodaniem komentarza prosimy o zapoznanie z Regulaminem forum serwisu Nauka w Polsce.
