Nauka dla Społeczeństwa

04.05.2024
PL EN
21.11.2013 aktualizacja 21.11.2013

Astronomowie odkryli dwa bardzo stare brązowe karły

Międzynarodowy zespół astronomów odkrył dwa brązowe karły należące do najstarszych w Drodze Mlecznej. Ich wiek szacowany jest na ponad 10 miliardów lat - poinformowało brytyjskie Królewskie Towarzystwo Astronomiczne. W badaniach brali udział polscy naukowcy.

Brązowe karły to obiekty pośrednie pomiędzy gwiazdami, a planetami. Czasem porównuje się je do „nieudanych gwiazd”, bowiem mają zbyt małe masy, aby zainicjować w swoich wnętrzach reakcje termojądrowe przemiany wodoru w hel, tak jak to czynią normalne gwiazdy.

Naukowcy z zespołu kierowanego przez dr Davida Pinfielda z University of Hertfordshire odkryli dwa obiekty należące do kategorii brązowych karłów. Poruszają się z prędkościami 100-200 km/s, czyli znacznie szybciej niż zwykłe gwiazdy i inne brązowe karły. Odkrywcy uważają, że natrafili na fragment większej, nieznanej populacji tego typu obiektów.

Identyfikacji obiektów dokonano w ramach analizy wyników przeglądu Wide-field Infrared Survey Explorer (WISE), dokonane przez obserwatorium należące od NASA, które obserwowało niebo w zakresie średniej podczerwieni w latach 2010-2011. W ten sposób wykryto obiekty o oznaczeniach WISE 0013+0634 oraz WISE 0833+0052.

Dalsze pomiary, które potwierdziły własności obiektów, zostały wykonane przy pomocy wielkich teleskopów naziemnych, m.in. Magellana, Gemini, VISTA oraz UKIRT. Okazało się, że obiekty posiadają cechy wyróżniające je spośród typowych, poruszających się wolniej brązowych karłów. W szczególności mają atmosfery prawie w całości złożone z wodoru oraz poruszają się bardzo szybko w przestrzeni kosmicznej.

W badaniach wzięli udział polscy astronomowie: dr Mariusz Gromadzki, pracujący w Universidad de Valparaiso w Chile oraz Bartosz Gauza, doktorant w hiszpańskim Instituto de Astrofísica de Canarias.

Dr Gromadzki zajmował się uzyskiwaniem oraz obróbką i analizą obserwacji fotometrycznych i spektroskopowych za pomocą instrumentów FourStar i FIRE na 6,5-metrowym teleskopie Baade, a także widm w podczerwieni uzyskanych spektroskopami Flamingos-2 na 8-metrowym teleskopie Gemini South oraz GNRIS na Gemini North. Z kolei Bartosz Gauza analizował obrazy z teleskopu VISTA z przeglądu nieba VHS.

„Znalezienie przez nas tych obiektów to efekt realizacji dużego projektu, którego celem jest poszukiwanie najchłodniejszych brązowych karłów typu Y. Do tej pory znanych jest zaledwie 14 brązowych karłów tej kategorii. Są one bardzo chłodne (około 100 stopni Celsjusza), przez co emitują niewiele światła i można je dostrzec tylko w najbliższym sąsiedztwie Słońca” - powiedział w rozmowie z PAP dr Gromadzki.

Jak tłumaczy polski astronom, znalezione obiekty okazały się bardziej odległe, a ich rzeczywiste prędkości są jeszcze większe (100-200 km/s). Oznacza to, że najprawdopodobniej należą do halo galaktycznego i są jednymi z najstarszych znanych brązowych karłów.

Wyniki badań zostały opisane w czasopiśmie naukowym „Monthly Notices of the Royal Astronomical Society”.

PAP - Nauka w Polsce

cza/ agt/

Przed dodaniem komentarza prosimy o zapoznanie z Regulaminem forum serwisu Nauka w Polsce.

Copyright © Fundacja PAP 2024