Senacka komisja za większym budżetem dla Narodowego Centrum Nauki

Senacka komisja zarekomendowała zaproponowaną przez Kazimierza Wiatra (PiS) poprawkę do ustawy budżetowej. Zgodnie z tą poprawką o 30 mln zł zwiększone miałyby być środki dla Narodowego Centrum Nauki, dystrybuującego fundusze na badania podstawowe. Pieniądze te senatorzy przesunąć chcą ze środków przeznaczonych na obsługę zadłużenia zagranicznego.

Podczas posiedzenia komisji podsekretarz stanu w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego Marek Ratajczak poinformował, że na naukę w roku 2014 przeznaczone ma być 0,39 proc. PKB, a na szkolnictwo wyższe 0,82 proc PKB.

Jak zaznaczył wiceminister, w 2014 r. wydatki na naukę wyniosą ponad 6,5 mld zł. Z budżetu państwa będzie to ponad 5 mld zł, a niemal 1,5 mld zł to środki europejskie. Dodatkowo w ramach Funduszu Nauk i Technologii Polskiej przewidziano wydatki rzędu 189 mln zł. "Przypominam, że jest to fundusz tworzony z odpisów związanych z prywatyzacją" - wyjaśnił Ratajczak.

Jeśli chodzi o szkolnictwo wyższe, wydatki zaplanowane są na kwotę ponad 14,1 mld zł. Duża część tych środków jest w budżecie Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego (ponad 11,6 mld), a pozostałe środki są w dyspozycji innych resortów: zdrowia, infrastruktury i rozwoju, kultury, spraw wewnętrznych, a także obrony narodowej.

W tym roku - porównując do roku 2013 r. - planowany jest wzrost wydatków na szkolnictwo wyższe o prawie 1,5 mld zł. Jak wyjaśnił wiceminister, wzrost finansowania wynika w dużej mierze z podwyżek dla pracowników publicznych szkół wyższych. W tym roku, podobnie jak w roku 2013, środki na drugą ratę podwyżek wynagrodzeń (ponad 950 mln zł) zapewnione będą z rezerwy celowej.

Jeśli chodzi o wpływy do budżetu z działów podległych resortowi nauki, to - jak podkreślił wiceminister - trudno z dużą dokładnością przewidzieć, jak duże będą to kwoty. Ratajczak wyjaśnił, że są to np. pieniądze zwracane do budżetu przez beneficjentów, np. jeśli nie mogą oni w danym roku budżetowym zrealizować przewidzianych inwestycji. Ustawa budżetowa przewiduje, że w dziale "nauka" państwo otrzyma ok. 14 mln zł, a w dziale "szkolnictwo wyższe" 5 mln zł.

Podczas posiedzenia komisji jej przewodniczący Kazimierz Wiatr zaproponował, by w budżecie zwiększono środki dla NCN. Narodowe Centrum Nauki jest agencją wykonawczą powołaną do wspierania działalności naukowej w zakresie badań podstawowych, czyli prac eksperymentalnych lub teoretycznych podejmowanych przede wszystkim w celu zdobycia nowej wiedzy. Ustawa budżetowa zakładała dotychczas, że NCN otrzyma dotację w kwocie 885 mln zł.

Kazimierz Wiatr wyjaśnił, że środki z NCN otrzymuje niewielki odsetek zespołów, które o grant się ubiegają. "To jest sytuacja zniechęcająca naukowców do przedkładania wniosków" - zaznaczył. Marek Ratajczak doprecyzował, że obecnie współczynnik sukcesu w konkursach ogłaszanych przez NCN jest na poziomie 20 proc. (grant uzyskuje co piąty zespół). "Biorąc pod uwagę, ile wniosków napłynęło na nowe konkursy NCN i jakimi środkami NCN ma dysponować, to wskaźnik sukcesu może spaść do 12, może 13 procent" - przyznał wiceminister nauki.

Kazimierz Wiatr wyjaśnił, że zwiększenie budżetu NCN o 30 mln zł to niewiele. "To 4,5 promila środków na naukę" - powiedział. Przyznał, że poprawka ta jest ważna, chociaż nie poprawi istotnie poziomu finansowania nauki. Za poprawką głosowało 4 członków komisji. 3 senatorów wstrzymało się od głosu. Nikt nie był przeciw.

Ustawę budżetową na rok 2014 uchwalił Sejm 13 grudnia 2013 r. Jak podsumował wiceminister nauki, jedyną związaną z nauką i szkolnictwem wyższym poprawką wprowadzoną przez Sejm było ustanowienie rezerwy celowej na Chrześcijańską Akademię Teologiczną w Warszawie (250 tys. zł).

PAP - Nauka w Polsce

lt/ ula/ jra/