"Na szczególną uwagę zasługują zabytki, które świadczą o licznych kontaktach kulturowo-handlowych miasta. Przykładem mogą być licznie znajdowane monety, bite w mennicach w całym Imperium Rzymskim, czy chociażby fragment lampki oliwnej z uchwytem w kształcie liścia akantu, do którego analogii należy szukać w rejonie Kampanii-Lacjum, gdzie produkcja rozwinęła się w 2. i 3. ćwierci I wieku n.e., a nagromadzenie znalezisk obserwujemy w rejonach miast wezuwiańskich, np. w Pompejach" – wyjaśnia PAP dr Chowaniec.

Dwa wykopy archeologiczne otwarto w centralnej części miasta, w strefie mieszkalnej, na obszarze wyznaczonym dzięki badaniom geofizycznym przeprowadzonym przez prof. Krzysztofa Misiewicza z Instytutu Archeologii UW. Wśród innych ważnych zabytków odkrytych w czasie ostatniego sezonu prac jest starannie wykonana szpila kościana w kształcie popiersia kobiecego, z fryzurą stylizowaną na okres panowania dynastii flawijskiej, są brązowe akcesoria kosmetyczne, wspaniale zachowane lampki gliniane z I-II wieku n.e., fragmenty mis szklanych I wieku n.e. oraz liczne pozostałości italskiej terra sigillata – rzymska ceramika bardzo dobrej jakości.

"Obiecujące wydają się również odkryte fragmenty malowideł, z których wiele zdobionych było marmoryzowaniem mającym imitować marmur (a finto marmo). Co ciekawe, przy wykonaniu fresków użyto sporo niebieskiego pigmentu, który był niezwykle kosztowny" – opisuje dr Chowaniec.

Pierwsze ślady osadnicze w Akrai zostały pozostawione przez plemię Sykulów około XII wieku p.n.e. Później, około 663/664 roku p.n.e. pojawili się tu Grecy, którzy założyli kolonię nazwaną właśnie Akrai. Osada była położona w miejscu strategicznym, na jednym ze wzgórz Monte Iblei, między dwoma dolinami rzek: Anapo i Tellaro. Miasto strzegło dostępu do Syrakuzy, a co za tym idzie pełniło ważną rolę polityczną i handlową. Antyczna kolonia Akrai do tej pory znana była przede wszystkim jako miasto greckie. Nowe badania odkrywają jednak historię kolonii pod dominacją rzymską. Znajdowane w trakcie badań zabytki wskazują, że miasto radziło sobie niezwykle prężnie pod rządami nowych rzymskich właścicieli.

Historia polskich badań na stanowisku sięga 2009 roku. Przez pierwsze dwa sezony wykonano szereg badań nieinwazyjnych, w tym powierzchniowe. Pod kątem przyszłych badań wykopaliskowych analizowano również zdjęcia satelitarne. Powstały precyzyjne plany warstwicowe z wykorzystaniem odbiornika geodezyjnego GPS RTK. W poszukiwaniu zniszczonych i niewidocznych na powierzchni budowli posłużył magnetometr. Łopatę wbito dopiero w 2011 roku. Wykopaliska przeprowadzone we wrześniu i październiku zeszłego roku były kontynuacją badań z poprzednich sezonów.

Na początku kwietnia w Museo Viaggiatori di Sicilia w Palazzolo Acreide otwarto wystawę poświęconą dotychczasowym badaniom wykopaliskowym. Polscy naukowcy we współpracy z Martą Fitula (głównym organizatorem) ze stowarzyszenia SiciliAntica i auspicjami dr Beatrice Basile, głównego konserwatora zabytków w Syrakuzach, zorganizowali również konferencję naukową poświęconą antycznemu Akrai.

Wykopaliska prowadzone są na podstawie umowy o współpracy między Uniwersytetem Warszawskim a Urzędem Konserwatorskim w Syrakuzach (Soprintendenza dei Beni Culturali e Ambientali di Siracusa). Prace są finansowane ze grantów naukowych Narodowego Centrum Nauki oraz ze środków Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego.

PAP - Nauka w Polsce

szz/ agt/