Nauka dla Społeczeństwa

28.03.2024
PL EN
14.07.2014 aktualizacja 14.07.2014

Inteligencja zależy od genów, także u szympansów

Niektóre szympansy są mądrzejsze od innych. Około połowy różnic w ich inteligencji zależy od genów, przekazywanych z pokolenia na pokolenie przez określone jednostki - twierdzą naukowcy w "Current Biology".

Genetyczne różnice między osobnikami mogą być kluczem do zrozumienia zdolności poznawczych u naczelnych i ich ewolucji - dodają autorzy badania.

"W przypadku szympansów, podobnie jak u ludzi, geny mają znaczenie w kwestii zdolności poznawczych" - zauważa William Hopkins z Yerkes National Primate Research Center. - Nie znaczy to, że są one jedynym czynnikiem decydującym o zdolnościach poznawczych. Ich roli nie da się jednak zignorować".

W nowym badaniu nie stwierdzono, by na zdolności umysłowe szympansów wpływała płeć albo historia wychowania. Małpy wychowane przez opiekunów ludzkich wcale nie wypadały w testach lepiej, niż osobniki dorastające przy matkach.

Naukowców od dawna interesuje rola genetyki w sferze inteligencji - przypominają autorzy publikacji. Z wcześniejszych badań wiemy np., że wyniki w testach na inteligencję (IQ) w dużym stopniu zależą od genów, choć ważne są też czynniki związane ze środowiskiem zewnętrznym.

O wiele mniej uwagi poświęcano jednak temu, jaką rolę geny odgrywają w inteligencji zwierząt.

Teraz badacze przyglądali się danym nt. zdolności poznawczych 99 szympansów w wieku od 9 do 54 lat. Analizy pozwoliły stwierdzić, że około połowę różnic w tym, jak szympansy radziły sobie w serii standaryzowanych testów do oceny zdolności poznawczych, można przypisać czynnikom genetycznym.

Badania szympansów pomagają lepiej zrozumieć inteligencję jako taką - zaznaczają naukowcy. Po części dlatego, że w przeciwieństwie do ludzi, wyniki szympansów wolne są od skomplikowanego wpływu czynników takich, jak system edukacji czy sytuacja społeczno-ekonomiczna.

Zależne od genów różnice w zdolnościach poznawczych pomiędzy osobnikami mogą sięgać korzeniami do czasów wspólnego przodka - naszego i szympansów, który żył ok. 5 mln lat temu - sugerują autorzy badania. Sugerują ponadto, że nowe badania mogą prowadzić do odkrycia genów związanych z inteligencją.

"Nie jest jasne, jakie szczególne geny odpowiadają za obserwowane, indywidualne różnice w zdolnościach poznawczych. Stawianie tego pytania może nas jednak naprowadzić na trop genów, które zmieniły się w czasie ewolucji ludzi i pozwoliły się wyłonić typowo ludzkim specjalizacjom poznawczym" - mówi Hopkins. Jego zdaniem warto również rozważyć, jakie zmiany w organizacji kory mózgowej mogą mieć związek z indywidualnymi różnicami poznawczymi oraz czy wspólne geny mogą wyjaśniać popularne rozbieżności. (PAP)

zan/ krf/

Przed dodaniem komentarza prosimy o zapoznanie z Regulaminem forum serwisu Nauka w Polsce.

Copyright © Fundacja PAP 2024