Pomost między rodziną a laboratorium
Program „Pomost” pozwalał młodym naukowcom prowadzić przełomowe badania, a jednocześnie mocno angażować się w rodzicielstwo. To jeden z wielu programów prowadzonych przez Fundację na rzecz Nauki Polskiej, a finansowanych z funduszy strukturalnych i własnych.
Jak podsumowano w najnowszym Raporcie Rocznym FNP, uczeni otrzymali w 2013 r. wsparcie przekraczające 108 mln zł. Więcej na ten temat w serwisie Nauka w Polsce - tutaj.
Ponad 91 mln zł wsparcia dla naukowców pochodziło z funduszy strukturalnych, prawie 17 mln ze środków własnych FNP. Jednym z zamkniętych już programów FNP, zainicjowanym jeszcze w 2010 r., był "Pomost". To właśnie jeden z 6 programów zrealizowanych m.in. dzięki funduszom strukturalnym. Oferował on granty dla rodziców-naukowców ułatwiające powrót do pracy badawczej po przerwie związanej z opieką nad małymi dziećmi.
"W 2010 roku Fundacja na rzecz Nauki Polskiej uruchomiła nowy program, właśnie z myślą o pomocy naukowcom – rodzicom małych dzieci. Zauważyliśmy lukę w ofercie wsparcia dla naukowców w Polsce. Stosunkowo łatwo jest zdobyć grant na badania czy stypendium. My chcieliśmy zająć się tym wrażliwym momentem w karierze, przede wszystkim kobiet zajmujących się nauką, kiedy pojawiają się dzieci, co w naturalny sposób wpływa na życie zawodowe. Chcieliśmy, by Pomost pomógł połączyć dwa bieguny: prowadzenie projektów badawczych i życie rodzinne. Był to jeden z pierwszych tego typu programów na świecie" – wyjaśnia wiceprezes FNP dr Tomasz Perkowski.
Pomost dawał także wsparcie kobietom realizujący w trakcie ciąży projekty naukowe, których specyfika mogła mieć wpływ na przebieg ciąży. Fundacja pokrywała m.in. koszty zatrudnienia lub delegacje pracownika zastępującego kobietę w ciąży w zadaniach niezbędnych dla zrealizowania projektu badawczego.
Jak oszacowała fundacja, o granty ułatwiające powrót do pracy badawczej po przerwie związanej z opieką nad małymi dziećmi starało się 852 rodziców-naukowców. Armia recenzentów, złożona z 999 polskich i 784 zagranicznych uczonych, wybrała do finansowania 111 najlepszych projektów. Obok 110 laureatek programu jest tylko jeden ojciec. Jedynym mężczyzną, który przez wszystkie edycje starał się o środki i odniósł sukces w programie Pomost jest dr Łukasz Szyrwiel. Środki z grantu umożliwiły mu syntezę nowo zaprojektowanych związków i zakup sprzętu laboratoryjnego, który ułatwił ich analizę. Program pozwolił sfinansować też wyjazdy, dzięki którym badania mogą być realizowane w różnych ośrodkach.
Pracę przy wybranych projektach znalazło 151 stypendystów, w tym 5 osób spoza Polski. Na granty przeznaczono 40, 8 mln złotych. W ciągu 3 lat fundacja zorganizowała 14 konkursów. 8 z nich rozegrano w kategorii „Bio, Info, Techno”. W zakresie nauk określonych tymi skrótami program Pomost jest współfinansowany ze środków strukturalnych w ramach Działania 1.2 „Wzmocnienie potencjału kadrowego nauki” POIG 2007-2013. Pozostałe 6 konkursów objęło projekty z innych dziedzin - finansowane ze środków własnych FNP.
Dodatkowo, w ramach Pomostu, Fundacja przyznała łącznie 500 tys. złotych kobietom realizującym w trakcie ciąży projekty naukowe, których specyfika może mieć wpływ na jej przebieg.
Sukces odniosło 61 z 68 badaczek ubiegających się o środki, pozwalające sfinansować zatrudnienie osób zastępujących je w czynnościach mogących stanowić ryzyko dla ich zdrowia.
Program Pomost oferował na drodze konkursów dofinansowanie dla ambitnych projektów naukowych. Kierownicy projektów mogli otrzymywać dodatkowe wynagrodzenie za prowadzenie administracji projektu. Wielu rodzinom naukowców bardzo pomogło rodzinie finansowo. Dużą część obowiązków przejęli doktoranci, którym badacze mogli w ramach grantu przyznać stypendia.
Jak podkreślała w rozmowie z PAP psycholog dr Izabela Krejz, możliwość stworzenia zespołu, który będzie współ realizował badanie, zdjęła ciężar zbierania wszystkich danych z barków naukowców, będących młodymi rodzicami. Dodała, że Pomost był dla niej nie tylko szansą na wsparcie ze strony stypendystów, ale przede wszystkim na współpracę z renomowanymi ekspertami w kraju i zagranicą.
"Na potrzeby projektu kupowane są odczynniki, drobna aparatura badawcza. Grant pozwala też na wizyty w zagranicznych ośrodkach współpracujących i udział w międzynarodowych konferencjach. Obejmuje również środki na publikacje otwartego dostępu" - powiedziała PAP wirusolog dr Andrea Lipińska.
Astrofizyk dr hab. Dorota Rosińska przyznała, że zrozumienie zasad finansowania i tworzenia dokumentacji w Programie Operacyjnym Innowacyjna Gospodarka było trudne, jednak dzięki możliwości zatrudnienia w ramach programu osoby do pomocy w prowadzeniu prac administracyjnych szybko udało jej się wyjść na prostą.
Z kolei onkolog dr Iwona Ługowska, która nie zatrudniała do pomocy stypendystów, mogła wykonać w domu dużą część pracy nad systemem informatycznym dla onkologów. Do programu Pomost startowała w ostatnich miesiącach ciąży. Środki z FNP pozwoliły jej nieprzerwanie prowadzić intensywną pracę naukową.
FNP nie przewiduje kolejnych naborów do Pomostu. Program został uruchomiony dzięki pozyskaniu przez Fundację środków z funduszy europejskich w ramach Działania 1.2 „Wzmocnienie potencjału kadrowego nauki” Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka 2007-2013.
Szczegóły dotyczące podsumowania można znaleźć w Raporcie Rocznym FNP tutaj.
PAP - Nauka w Polsce, Karolina Olszewska
kol/ agt/
Przed dodaniem komentarza prosimy o zapoznanie z Regulaminem forum serwisu Nauka w Polsce.
