Nowy polski projekt archeologiczny w Jordanii

„Właśnie rozpoczęliśmy pierwszy sezon prac, który potrwa do początku października – wyjaśnia PAP dr Piotr Kołodziejczyk, który kieruje przedsięwzięciem wspólnie z dr. Wojciechem Machowskim. – Tegoroczne badania powierzchniowe, w czasie których poszukujemy zalegających na powierzchni fragmentów naczyń ceramicznych czy dawnych narzędzi, prowadzimy w bardzo trudnych, górskich warunkach” – dodaje.

Niektóre rejony wytypowanego - wspólnie przez Polaków i jordański Departament Starożytności - obszaru są niemal niedostępne lub będą wymagały w przyszłości wykorzystania technik wspinaczkowych, a nawet użycia w procesie dokumentacji dronów.

W pobliżu badanego obszaru znajdują się ważne stanowiska archeologiczne. Jak wylicza dr Kołodziejczyk, są wśród nich stolica Edomitów – Bosra (obecnie miejscowość Buseira) czy skalne refugium Sela, interpretowane często jako ważne miejsce kultowe i arena wielkiej bitwy pomiędzy Izraelitami i Edomitami. W okolicy znajduje się także słynna Wadi Feynan – dolina kopalni miedzi, która odegrała kluczową rolę w przetwórstwie tego surowca i jego eksporcie na tereny rodzącego się we wczesnej epoce brązu państwa faraonów.

Krakowskich archeologów szczególnie interesować będą znaleziska z epoki brązu, które mogą pomóc w odpowiedzi na wiele pytań związanych z obecnością człowieka na terenie Edomu w tym okresie, czyli krainy rozciągającej się na terenie dzisiejszego Izraela i Jordanii.

Natomiast nadrzędnym i długofalowym temat badawczym krakowskich archeologów będzie ustalenie przebiegu traktów komunikacyjnych na terenie południowej Jordanii. Naukowcy przyjrzą się także roli warunków środowiskowych w rozwoju i przemianach ludzkiej aktywności na tym terenie. Badania te są elementem cyklu zintegrowanych tematycznie i metodologicznie prac terenowych i analitycznych poświęconych roli krajobrazu w archeologii. Przedsięwzięcie pod nazwą „Projekt LAS – Landscape Archaeology Surveys” ma pomóc w zrozumieniu procesów zmian kulturowych i w kontekście przyrodniczym i krajobrazowym. „W kolejnych latach będą brali w nim udział nie tylko archeolodzy, ale także inni badacze zajmujący się w swojej pracy zagadnieniami związanymi z krajobrazem i jego przemianami” – zapewnia dr Kołodziejczyk.

W tym roku krakowscy badacze zadokumentują wszystkie znalezione stanowiska i zabytki archeologiczne w północno-wschodnim fragmencie terenu objętego koncesją. Przygotują także opracują plan działania na kolejne sezony. Powstanie w ten sposób baza danych przestrzennych dostępnych do dalszej obróbki w systemie GIS (Systemu Informacji Geograficznej).

Działalność Instytutu Archeologii UJ na terenie Jordanii stanowi pierwszy, samodzielny polski projekt badawczy na tym terenie. Jego realizacja jest możliwa dzięki wsparciu udzielonemu krakowskiej ekipie przez włoskich archeologów z Uniwersytetu we Florencji, pracujących od lat na obszarze południowej Jordanii pod kierunkiem prof. Guido Vanniniego. Polacy skorzystają z gościny bazy włoskiej ekspedycji zlokalizowanej w Wadi Musa.

PAP - Nauka w Polsce

szz/ agt/