Sejm przyjął większość poprawek Senatu ws. finansowania nauki

Do nowelizacji ustawy o zasadach finansowania nauki Senat zgłosił ponad 30 poprawek. Sejm odrzucił tylko jedną z proponowanych przez Senat zmian. Dotyczyła ona katalogu, w którym określono zakres informacji, przedstawianych przez jednostki naukowe we wniosku o dofinansowanie zadań z obszaru nauki.

Senatorowie chcieli, aby ten katalog był zamknięty i zawierał ściśle określone kryteria np. poziom naukowy prac, praktyczną użyteczność ich wyników, czy znaczenie dla rozwoju nauki. Sejm umożliwił dodawanie do tego katalogu również innych, trudnych do przewidzenia - elementów.

"Dość trudno - szczególnie w obszarze nauki - wymyślić wszystkie elementy, które w takim wniosku mogą się pojawić. Zwłaszcza, że nauka jest z natury rzeczy miejscem generowania nowych idei, pomysłów, rozwiązań, koncepcji" - argumentował podczas posiedzenia sejmowej Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży poseł Jan Kaźmierczak (PO).

Jedna z przyjętych przez Sejm poprawek Senatu do katalogu podmiotów, które mogą wystąpić z wnioskiem o wpisanie na Polską Mapę Drogową Infrastruktury Badawczej, włącza uczelnie. Inna powoduje, że o wysokości stawek wypłacanych ekspertom za recenzje - zarówno w Narodowym Centrum Badań i Rozwoju jak i Narodowym Centrum Nauki - będą decydowali dyrektorzy tych instytucji. Do tej pory w przypadku NCN decydowało o tym rozporządzenie ministra nauki.

Oprócz zmian dotyczących ustawy o finansowaniu nauki, nowelizacja zmienia przepisy także kilku innych ustaw m.in. o: Narodowym Centrum Nauki, Narodowym Centrum Badań i Rozwoju, Polskiej Akademii Nauk.

Nowelizacja wprowadza do ustawy pojęcie Polskiej Mapy Drogowej Infrastruktury Badawczej (PMDIB). Pojęcie to funkcjonowało już w systemie szkolnictwa wyższego, ale nie miało bezpośredniego umocowania w polskim systemie prawa. Na mapie znajdą się najważniejsze, strategiczne dla polskiej nauki obiekty i urządzenia badawcze.

W noweli znalazła się też definicja „osoby rozpoczynającej karierę naukową". W tej kategorii będą mieściły się osoby, prowadzące działalność naukową bez względu na wiek. Nowela zmieniła też definicję „młodego naukowca", który w roku ubiegania się o środki finansowe nie ukończył 35. roku życia. Zgodnie z zapisami zawartymi w noweli ten okres będzie można wydłużyć o czas, w którym naukowiec przebywał np. na urlopie rodzicielskim, wychowawczym albo pobierał zasiłek chorobowy w związku z długotrwałą niezdolnością do pracy. Łączny czas takich przerw w pracy nie może przekroczyć jednak dwóch lat.

Ustawa wprowadzi też system informacji o nauce, komplementarny do istniejącego już w systemie POL-on systemu informacji o szkolnictwie wyższym. Znowelizowane przepisy umożliwią też finansowanie zadań, mających wpływ na upowszechnianie i promocję wiedzy oraz osiągnięć naukowych. Wydawcy czasopism, w tym uczelnie i jednostki naukowe, które udostępniają publikowane treści przez internet, mogą otrzymać środki finansowe m.in. na stworzenie anglojęzycznych wersji publikacji, udział zagranicznych recenzentów w ocenie publikacji.

Projekt założeń do nowelizacji ustawy o zasadach finansowania nauki, w listopadzie 2012 r. zaprezentowała ówczesna minister nauki i szkolnictwa wyższego Barbara Kudrycka. W grudniu 2013 r. przyjął go rząd, a 17 stycznia 2014 roku został przesłany do Sejmu.

PAP - Nauka w Polsce

ekr/ mok/