Nowe materiały pomogą zagoić rany i utrzymać higienę ... skarpetek

"Nowa metoda wytwarzania nanokompozytowych pokryć antybakteryjnych jest uniwersalna i może służyć do modyfikowania powierzchni różnych materiałów" - informuje w przesłanym PAP komunikacie Instytut Chemii Fizycznej PAN w Warszawie.

Opatrunki z pokryciami antybakteryjnymi, opracowanymi w Instytucie Chemii Fizycznej PAN w Warszawie, mogą przyspieszyć gojenie ran, skrócić do minimum pobyt chorego w szpitalu i zredukować związane z nim koszty. Wielokrotne próby laboratoryjne właściwości antyseptycznych nowych pokryć przeprowadzono m.in. z bakteriami pałeczki okrężnicy i gronkowca skórnego. Testy wykazały, że już po 12 godzinach liczba bakterii obu typów zmniejszała się nawet o 90 proc.

„Medycyna z dnia na dzień staje się coraz skuteczniejsza. Mimo to w praktyce lekarskiej często pojawiają się problemy związane z zakażeniami bakteryjnymi. Chory, u którego doszło do takiego powikłania, zwykle jest hospitalizowany nawet dwa tygodnie dłużej od zwykłego pacjenta. Nie dość, że ludzie cierpią, to jeszcze koszty związane z ich hospitalizacją idą w tysiące i miliony złotych. Opatrunki z naszymi pokryciami mogłyby te problemy znacząco zredukować” - mówi dr Katarzyna Wybrańska z IChF PAN.

Nowe pokrycia antybakteryjne mogą być wykorzystane nie tylko w medycynie, ale np. do podnoszenia poziomu higieny skarpetek, wkładek do butów, bielizny sportowej, a także przy produkcji odzieży sportowej.

Naukowców pracujących nad nowymi pokryciami antybakteryjnymi najbardziej zaskoczyło to, że okazały się one nieszkodliwe dla ludzkich komórek. W przeciwieństwie do innych podobnych rozwiązań antybakteryjnych, działanie antybakteryjne nowych pokryć nie polega na uwalnianiu toksycznych substancji na zewnątrz, a na bezpośrednim kontakcie bakterii ze zmodyfikowaną powierzchnią.

Wielomiesięczne testy z pokryciami z nanokompozytów złota, przeprowadzone na czterech ludzkich liniach komórkowych, nie wykazały dotychczas żadnych szkodliwych efektów. „Zwykle to, co działa toksycznie na bakterie, jest szkodliwe także dla nas. Tymczasem nasze nanokompozyty są bardzo przyjazne ludzkim komórkom” - podkreśla dr Wybrańska.

Masowym zastosowaniom pokryć antybakteryjnych z nanokompozytów sprzyja fakt, że powstają one w szybkim i tanim procesie. "Są wytwarzane w roztworach związków boru, zawierających koloidalne nanocząstki złota. Po wprowadzeniu czynnika wywołującego polimeryzację, na powierzchni zanurzonego w koloidzie przedmiotu w ciągu kilkunastu minut osadzają się nanokompozyty złota. Łączenie z podłożem ma charakter chemiczny, charakteryzuje się więc znaczną trwałością. Co prawda złoto nie należy do najtańszych materiałów, ale wykonane z niego pokrycia nanokompozytowe są trwałe i nie ulegają degradacji podczas prania w detergentach" - czytamy w przesłanym PAP komunikacie.

Wyjątkowe właściwości nowych pokryć otwierają drogę do interesujących zastosowań. Dr hab. Marcin Fiałkowski podkreśla, że zapotrzebowanie na biomedyczne produkty o udowodnionych właściwościach antyseptycznych i braku toksyczności wobec komórek ludzkich jest ogromne. "Dlatego myślimy o wykorzystaniu naszych nanokompozytów do produkcji hydrożelowych opatrunków. Inny potencjalny obszar zastosowań ma związek z rusztowaniami używanymi do hodowli komórek i tkanek” - mówi dr hab. Marcin Fiałkowski.

Nowatorski charakter pokryć antybakteryjnych z nanokompozytów złota znalazł potwierdzenie w kilku wnioskach patentowych, złożonych przez naukowców z IChF PAN. Badania zrealizowane we współpracy z Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, zostały sfinansowane z grantu programu TEAM Fundacji na rzecz Nauki Polskiej, a prace nad ich komercjalizacją są obecnie rozwijane w ramach programu IMPULS FNP.

PAP - Nauka w Polsce

ekr/ mki/