Nauka dla Społeczeństwa

29.03.2024
PL EN
24.03.2015 aktualizacja 24.03.2015

Napoje dietetyczne związane z otyłością brzuszną u starszych osób

Fot. Fotolia Fot. Fotolia

Wzrost spożycia dietetycznych napojów gazowanych ma związek z narastaniem otyłości brzusznej u osób w wieku 65 lat i starszych – wynika z badania, które publikuje pismo „Journal of the American Geriatrics Society”.

Zdaniem autorów pracy rodzi to obawy o bezpieczeństwo regularnego picia napojów zawierających dietetyczne substancje słodzące. Otyłość brzuszna (lub trzewna), którą ocenia się na podstawie obwodu pasa, jest bowiem podstawowym czynnikiem ryzyka zaburzeń metabolicznych, określanych jako zespół metaboliczny, oraz chorób sercowo-naczyniowych, przypominają naukowcy.

W ramach walki z tyciem i otyłością wiele osób próbuje zredukować ilość spożywanego cukru zastępując go tzw. sztucznymi słodzikami (jak aspartam, sacharyna, sukraloza), które prawie wcale nie dostarczają organizmowi kalorii. Statystyki wskazują, że konsumpcja dietetycznych napojów gazowanych, jak również sztucznych słodzików, wzrosła w ostatnich 30 latach na świecie, a zwłaszcza w USA i krajach Europy Zachodniej. Jednocześnie pojawiają się badania sugerujące, że niskokaloryczne substancje słodzące mogą niekorzystnie wpływać na przemianę materii organizmu, zwiększając ryzyko różnych zaburzeń metabolicznych.

Naukowcy z Texas Health Science Center w San Antonio przeprowadzili badania wśród 749 mieszkańców stanu Teksas, z których część miała korzenie europejskie, a część latynoskie (badanie o akronimie SALSA - San Antonio Longitudinal Study of Aging). Na początku badania, gdy jego uczestnicy byli w wieku 65 lat i więcej, zebrano wśród nich dane na temat spożycia dietetycznych napojów gazowanych, zmierzono też ich obwód pasa, wzrost oraz masę ciała. Informacje te aktualizowano jeszcze trzykrotnie w trakcie badania, które prowadzono w latach 1992-2004. Do ostatniej aktualizacji dotrwało 71 proc. osób.

Jak wyliczyli naukowcy, u osób pijących dietetyczne napoje gazowane systematycznie rósł obwód talii. Pomiędzy jedną a drugą aktualizacją danych odnotowano wzrost obwodu pasa średnio o 3 cm u osób spożywających je codziennie, o 1,76 cm u osób pijących je okazjonalnie i o 0,77 cm u osób, które nie piły ich wcale. To przekłada się na poszerzenie talii o 8 cm w okresie całego badania u osób pijących najwięcej napojów dietetycznych, co najmniej o 4,5 cm u osób pijących je okazjonalnie i o 2 cm u niepijących ich wcale.

W analizie uwzględniono różne czynniki mogące mieć wpływ na ostateczne wyniki, w tym aktywność fizyczną, palenie papierosów, obecność cukrzycy.

„Badanie SALSA wykazało, że zwiększanie spożycia napojów dietetycznych miało związek z nasilaniem się zjawiska otyłości brzusznej, która może zwiększać ryzyko chorób metabolicznych i układu krążenia u starszych osób" – komentuje główna autorka pracy Sharon Fowler. Dodaje, że już teraz stanowią one ogromne obciążenie dla wciąż powiększającej się populacji seniorów. Wiążą się z nimi również ogromne koszty opieki zdrowotnej, rosnące w zastraszającym tempie.

Autorzy pracy zalecają, by starsze osoby, zwłaszcza te obciążone wysokim ryzykiem chorób metabolicznych i sercowo-naczyniowych, próbowały ograniczyć spożycie napojów słodzonych, także substancjami niskokalorycznymi.

Zgodnie z definicją Międzynarodowej Federacji Diabetologicznej (IDF) otyłość brzuszna jest podstawowym kryterium diagnostycznym zespołu metabolicznego. Jednak, aby go stwierdzić, muszą jej towarzyszyć jeszcze co najmniej dwa z czterech innych zaburzeń, takich jak: zbyt wysoki poziom trójglicerydów, obniżony poziom „dobrego” cholesterolu, podwyższone ciśnienie tętnicze oraz podwyższony poziom glukozy we krwi lub zdiagnozowana wcześniej cukrzyca typu 2. IDF podaje, że otyłość brzuszną u mężczyzn pochodzenia europejskiego stwierdza się przy obwodzie w talii 94 cm lub więcej, a u pań – gdy wynosi on co najmniej 80 cm. Dla innych grup etnicznych normy są inne.

Eksperci organizacji szacują, że zespół metaboliczny występuje u jednej czwartej dorosłej populacji świata, co jest o tyle niepokojące, że wiąże się on z wysokim ryzykiem chorób układu sercowo-naczyniowego i cukrzycy typu 2. Z dotychczasowych badań wynika, że do rozwoju zespołu metabolicznego w istotny sposób przyczyniają się siedzący tryb życia i zbyt kaloryczna dieta. (PAP)

jjj/ agt/

Przed dodaniem komentarza prosimy o zapoznanie z Regulaminem forum serwisu Nauka w Polsce.

Copyright © Fundacja PAP 2024