Nagrodą Abela w dziedzinie matematyki podzielili się dwaj Amerykanie
Fot. Fotolia
Norweska Akademia Nauk i Literatury przyznała tegoroczną prestiżową Nagrodę Abela za szczególne osiągnięcia w dziedzinie matematyki Amerykanom - Johnowi F. Nashowi oraz Louisowi Nirenbergowi. Nash jest bohaterem oscarowego filmu „Piękny umysł”.
Tegoroczna nagrodę przyznano „za uderzający i nowatorski wkład w teorię nieliniowych cząstkowych równań różniczkowych i jej zastosowania w analizie geometrycznej”. Prezes Akademii, Kirsti Strøm Bull, ogłosiła nowych laureatów 25 marca.
Obaj nagrodzeni matematycy uważni są za matematycznych gigantów XX wieku. Szczególnie cenione są ich prace dotyczące równań różniczkowych cząstkowych (PDE), które powstały, aby opisywać zjawiska fizyczne, jednak okazały się przydatne do analizy abstrakcyjnych obiektów geometrycznych.
Kariera 86-letniego Johna Forbesa Nasha Jr. związana była z Princeton University oraz Massachusetts Institute of Technology. Życiorys tego cierpiącego na schizofrenię matematyka jest głównym tematem książki biograficznej Sylvii Nasar "Piękny umysł" (na podstawie której nakręcono film pod tym samym tytułem).
90-letni Louis Nirenberg pracował w New York University’s Courant Institute of Mathematical Sciences. Choć tegoroczni laureaci formalnie nie współpracowali, wywarli na siebie wzajemnie wielki wpływ w latach 50-tych. Wyniki ich prac są obecnie doceniane bardziej niż kiedykolwiek wcześniej. Jak podkreślali członkowie komitetu przyznającego nagrodę Abela, rezultaty badań Nasha i Nirenberga okazały się przydatne w wielu dziedzinach matematyki.
Kariera urodzonego w Kanadzie Nirenberga należała do najdłuższych i najbardziej błyskotliwych w matematyce – znaczące pod względem naukowym prace publikował jeszcze po siedemdziesiątce. W odróżnieniu od samotnie pracującego Nasha, wola l współpracować z innymi (90 proc. jego prac powstało dzięki współpracy z innymi matematykami).
Wiele pojęć związanych z eliptycznymi równaniami różniczkowymi cząstkowymi nosi nazwy związane z nazwiskiem Nirenberga i jego współpracowników (na przykład nierówność interpolacyjna Gagliardo–Nirenberga czy teoria operatorów pseudo-różniczkowych Kohna–Nirenberga).
Obaj matematycy byli wielokrotnie nagradzani. Oprócz poświęconej pamięci Alfreda Nobla nagrody Banku Szwecji w dziedzinie nauk ekonomicznych (za prace dotyczącą teorii gier), Nash otrzymał nagrodę Johna von Neumanna (1978) i Nagrodę Steela (1999).
Nirenberg otrzymał przyznawaną przez American Mathematical Society Bôcher Memorial Prize (1959), Nagrodę Crafoorda (1982, był pierwszą nagrodzoną nią osobą), Nagrodę Steela (1994) i Medal Cherna (2010).
Nagrodę noszącą imię wybitnego norweskiego matematyka przyznano po raz pierwszy w 2003 roku. Niels Henryk Abel, mimo młodego wieku na trwałe wpisał się do historii matematyki (zmarł mając 27 lat). Zwycięzcę wybiera Norweska Akademia Nauk i Literatury na podstawie rekomendacji przedstawianych przez międzynarodowy komitet.
Uznawana (obok medalu Fieldsa) za matematyczny odpowiednik Nobla, nagroda stanowi dowód uznania za wkład w rozwój tej dziedziny - za rozwiązanie problemów fundamentalnych, opracowanie ważnych technik i zasad, oraz ustanowienie nowych obszarów badań. Jej wartość to 6 mln koron norweskich (około miliona dolarów).
Nagroda wręczona zostanie laureatom przez króla Norwegii Haralda podczas ceremonii 19 maja na uniwersytecie w Oslo. (PAP)
pmw/ mki/
Więcej informacji o nagrodzie Abela i jej dotychczasowych laureatach można znaleźć na stronie www.abelprisen.no/en/.
Przed dodaniem komentarza prosimy o zapoznanie z Regulaminem forum serwisu Nauka w Polsce.
